همه ما می دانیم که ورزش تنیس ورزشی فیزیکی با فعالیت جسمانی بالا می باشد، اما در عین حال لازم است بدانید که این ورزش از نظر روانشناختی نیز بازیکنان را تحت تاثیر و فشار زیادی قرار می دهد. گاهی اوقات لازم است بازیکن از لحاظ ذهنی به قدری قوی باشد که بتواند تمام شرایط موجود در بازی را تحمل کند. ما در این مقاله راهکارها و نکات روانی تنیس را بیان می کنیم تا بتوان با تقویت آن به درجه مثبتی از منظر روانشناختی در بازی تنیس برسیم.
فرقی نمی کند که برنده بازی تنیس یا بازنده آن باشید، لازم است در هر دو حالت به نکات روانی تنیس توجه نموده و سعی کنید با تقویت آن ها روی بازی خود تاثیر مثبتی ایجاد نمایید.
نکات روانی تنیس
1- از تجسم استفاده کنید
تجسم به عبارتی تصویر ذهنی یک بازیکن از یک اتفاق مثبت یا منفی قبل از رخ دادن آن است. کتاب ها و مقالات بسیار زیادی وجود دارند که در ارتباط با این موضوع صحبت می کنند. در سال 2014، مجله نیویورک تایمز مطلبی درباره نحوه استفاده ورزشکاران المپیک از تکنیک های تجسم منتشر کرد.
قبل از آنکه فکر کنید تجسم نمودن یک حرکت مسخره و بیهوده می باشد، در نظر بگیرید که ورزشکاران حرفه ای و قهرمانان دنیا آن را بسیار جدی می گیرند و بدیهی است که ارزشی در این کار نهفته است. انواع مختلفی از تجسم وجود دارد.
تجسم در لحظه
در تنیس، اهمیت زمان و آماده سازی را می دانیم. اگر در زمین بازی به موقع به توپ نرسید قطعا نمی توانید ضربه درستی به آن بزنید و تنها یک ثانیه می تواند اختلاف بین ضربه ای صحیح و به موقع و یا ضربه ای خطا را به وجود آورد. خیلی مهم است که قبل از زدن ضربه، آن را تصور کنید.
شما ممکن است در صدد زدن فورهند یا بک هند ریسکی باشید که منجر می شود حریف شما در زمین سردرگم شود. تجسم کنید که قرار است دقیقا توپ را به کدام نقطه از زمین فرود آورید، و حتی می توانید دست و پا زدن و گیجی حریف خود را نیز قبل از ارسال توپ تصور کنید.
تجسم مراقبه(خیالی)
برای بیشتر افراد، ممکن است این حالت از تجسم تنها در ارتباط با محیط اطرافشان روی دهد. ما می دانیم که ورزشکاران حرفه ای و المپیک تنها افرادی نیستند که تجسم می کنند. هنرمندان موسیقی وجود دارند که چشمان خود را بسته و قبل از ورود به استیج تماشاچیان را تصور می کنند.
همچنین خواننده های زیادی وجود دارند که به همین طریق همراه با تماشاچیان و دنبال کنندگان خود مراقبه می کنند. نکته ای که وجود دارد این است که در این زمان باید چشم ها را بست و صداها و مناظری که قرار است با آن روبه رو شوید را تصور کنید.
اگر حریفی وجود دارد که می توانید آن را در ذهن خود تصور کنید، لازم است چشمان خود را بسته و تصور کنید که قرار است بازی شما به کجا پیش رود. این تصور می تواند شامل تصور کردن انواع حرکات دفاعی بازیکن و عکس العمل های وی در زمین نیز باشد.
عکس العمل خود را تصور کنید و تجسم کنید که چگونه با شرایط روبه رو خواهید شد. حتی اگر بدانید که چه زمانی قرار است بازی کنید می توانید شرایط آب و هوایی، جوی و غیره را نیز تصور کنید.
برخی اوقات پیاده سازی نکات روانی تنیس می تواند آسان تر از تصور کردن یک سناریو قبل از وقوع باشد. شما می توانید ضربات، حرکات و حتی احساسات خود اعم از مثبت یا منفی را تصور کنید تا برای یک مسابقه تنیس که مهم نیست به چه میزان به طول خواهد انجامید آماده شوید.
2- بدانید چه زمانی باید ریلکس کنید
یکی دیگر از نکات روانی تنیس این است که بدانید می توانید یک روز مرخصی از نظر روحی و عاطفی برای خود داشته باشید. با تنیس دوبل ، شما ممکن است این فشار را احساس کنید که نیاز است پشت پارتنر خود بوده و نگذارید او تنها باشد. این مساله می تواند روی روح و جسم شما فشار مازاد ایجاد کند. به یاد داشته باشید که در نهایت مهم نیست که چه اتفاقی می افتد، بلکه لازم است کمی هم به خود استراحت داده و از بازی لذت ببرید.
شما باید بگذارید از نظر ذهنی رها باشید تا واقعا بتوانید لذت ببرید به ویژه اگر در حال پسرفت در مسابقه هستید.
بسیاری از بازیکنان هنگام شکست در بازی، بسیار سریع استراتژی خود را رها می کنند، وقتی واقعا لازم است تا خودشان را آرام و ریلکس کنند.
برای آرامش در شرایط خاص چه کاری می توان انجام داد؟
وقتی برنده بازی تنیس هستید:
در درجه اول سپاسگذار باشید. شما راه طولانی را پشت سر گذاشته اید پس قطعا لازم است کمی استراحت کرده و ریلکس کنید. چشمان خود را ببندید و نفس آرام بکشید. در صورت لزوم می توانید یک حرکت مانترا مثبت انجام دهید، پاها و دستان خود را تکان دهید تا عضلات شما شل شوند.
حتی شاید لازم باشد بعد از یک حرکت استرس زا چشمان خود را ببندید، و به نکته مثبتی فکر کنید که می تواند شامل خاطره ای از کودکی شما، یاداوری لبخند فرد مورد علاقه شما و یا یک صحنه الهام بخش از زندگی تان باشد.
وقتی می بازید:
بدیهی است که شما بازنده بازی تنیس بوده اید و سخت است تا ریلکس باشید. آسان است تا خود را ثابت کنید. تنفس شما چگونه است؟ آیا شما برای حرکت از تقطه ای به نقطه دیگر عجله می کنید؟ آیا حریف شما بیش از حد توپ را دنبال می کند؟ فعالیت ماهیچه های شما به چه شکل است؟ آیا لازم است آنها را تکان دهید؟
مهم است که از مکانی که در آن هستید استفاده کنید و انتظارات واقع بینانه ای درباره یک استراتژی برای بازگشت دوباره داشته باشید. گذشته از تنفس شما، چه چیزی باعث به وجود آمدن این وضعیت شده است؟ آیا حریف شما نسبت به شما بهتر است؟
اگر به این نتیجه رسیدید که اتفاقات پیش آمده به علت وجود کمکاری یا اشتباهات شماست، راه هایی را برای کاهش میزان اشتباهاتی که انجام می دهید در نظر بگیرید. با ریسک کمتر، ممکن است بتوانید یک یا دو بازی را برنده شوید و بهتر بتوانید کنترل بازی را در دست بگیرید.
به یاد داشته باشید اگر می توانید متوجه شوید که چه چیزی باید تغییر کند و متناسب با آن تصمیم گیری کنید، به شما کمک می کند تا آرامش داشته باشید و این نکته یکی از مهم ترین نکات روانی تنیس می باشد.
3- سختی ذهنی را توسعه دهید
سخت بودن ذهن یکی از بهترین نکات روانی تنیس است که می توانید توسعه دهید. هنگامی که بازی های برتر را تماشا می کنید، می بینید که چگونه بازیکنان کنترل همه چیز را بر عهده دارند، حتی اگر در یک ست امتیازات زیادی از دست داده باشند.
دلیل این امر این است که آنها در بازی خود از مقاومت و اطمینان بالایی برخوردار هستند. آنها واقعا معتقدند که می توانند با کمی تلاش به بازی و نتایج خوبی بازگردند. این بازیکنان می توانند روند بازی را به طور کامل در مسیر پیروزی تغییر دهند. در ادامه روش هایی برای ایجاد سختی ذهنی ارائه شده است.
– مهم نیست چه پیش می آید
مهم نیست که شما در حال بازی تک نفره هستید یا دونفره، کافی است سعی کنید تمام مسیر بازی را با چشمانی باز و آگاه دنبال کنید. اگر عاشق تنیس هستید، طبیعی است که دوست دارید در بازی برنده شوید، اما این بدان معنا نیست که در صورتی که بازنده بازی باشید از آن متنفر شوید و در هر صورت به آن عشق می ورزید.
به همین علت است که عبارت “مهم نیست چه چیزی پیش می آید” یکی از مهمترین نکات روانی تنیس می باشد. اگر یک طرفدار تنیس هستید، مسابقه ای را مشاهده کرده اید که در آن حیرت زده شده بودید ببینید که بازیکن این بازی چطور توانسته مسابقه را به طور کامل در دست بگیرد.
این ذهنیت در هنگام برنده شدن نیز بسیار عالی عمل می کند
– بدن خود را حرکت دهید و به چیزهای خوب فکر کنید
شما ممکن است از یکسری حرکات و تکنیک هایی برخوردار باشید که با انجام دادن آن اعتماد به نفس بیشتری پیدا کرده و باعث احساس رضایت در شما می شود. ممکن است نسبت به آهنگی علاقه خاصی داشته باشید پس خیلی خوب است که آن را مدام در ذهن خود تکرار کنید.
یک روش عالی برای اطمینان از اینکه در لحظه هستید و از لحاظ ذهنی در وضعیت خوبی به سر می برید این است که به ضربان قلب خود توجه کرده و مطمئن باشید که به مانند همیشه پمپاژ می شود.
این تکنیک به همراه تکنیک بالا می تواند به شما کمک کند در پایان روز، فارغ از اینکه چه اتفاقاتی روی داده است حس خوبی داشته باشید.
– با خودتان و پارتنرتان صحبت کنید
هرچند ممکن است این قضیه برای بعضی افراد سخت باشد اما همیشه لازم است در زمین بازی فعال بوده و یکی از راه های فعال بودن و خالی کردن انرژی این است که در زمین با خود و پارتنرتان صحبت کنید. این قضیه یکی از مهم ترین نکات روانی تنیس می باشد. اگر بازیکن کناری شما از ضربه خوب و قشنگی استفاده کرد حتما به او یاداور شوید. این کار به پارتنر شما اعتماد به نفس داده و روی بازی هر دو تاثیر گذار خواهد بود.
حتی اگر در حال بازی تنیس تک نفره هستید، تک خوانی کرده و آهنگی را برای خود زمزمه کنید و نگران پیش آمد خاصی نباشید.
هرچند بدیهی است که لازم نیست به طور مکرر در حال سخن گفتن در زمین و داد و فریاد باشید، کافی است برخی اوقات با یک جواب کوتاه به پارتنر یا حریفتان، انرژی لازم را تخلیه کنید.
شما حتی می توانید بسته به آنچه که در زمین اتفاق می افتد، از عباراتی نظیر ” یک امتیاز دیگر کافی است” یا “هنوز تمام نشده”، “تلاش خودت را بکن” و غیره استفاده کنید. ممکن است کمی طول بکشد تا متوجه شوید کدام جملات انگیزشی برای شما مناسب و کارساز است، اما به محض دریافت، حتما آن را در ذهن خود تکرار کنید.
جالب است بدانید این نکات روانی تنیس به چه میزان می تواند روی شما و روحیه تان در بازی تنیس تاثیرگذار باشد. تجسم از لحاظ روانی می تواند مثبت یا منفی باشد. بدیهی است هرچه میزان تجسم مثبت در شما بالا رود، احتمال رویداد عوامل مثبت نیز در روند بازی شما بیشتر است.
