به بهانۀ آغاز سال جدید میلادی، در چندین یادداشت سریالی قصد داریم نگاهی به برترین تنیسورهای مرد جهان در یک دهۀ اخیر (۲۰۲۰-۲۰۱۰) داشته باشیم. در اولین قسمت، به بررسی دوران پرافتخار نواک جوکوویچ در طول این ده سال می‌پردازیم.
نگاهی به عملکرد نواک جوکوویچ در دهه اخیر
اگر دهۀ ابتدایی هزارۀ سوم میلادی، منجر به فروغ بازیکنان بزرگی چون راجر فدرر و رافائل نادال شد و هنوز هم این فروغ ادامه یافته است، به جرات می‌توان گفت که در دهۀ دوم و سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰، اوج هنرنمایی و افتخارات نواک جوکوویچ در عرصۀ تنیس مردان بوده است. تنیسور صرب در طول این ده سال به اندازه‌ای خوش درخشید که توانست نامش را در بین سه تنیسور برتر عصر کنونی به ثبت برساند. بازیکنانی که چندین سال است که علاقه‌مندان به ورزش تنیس، آن‌ها را “بیگ تری” خطاب می‌کنند. نواک جوکوویچ در سال ۲۰۰۷ موفق به قهرمانی در دو مسترز ۱۰۰۰ امتیازی شد تا بدین‌ترتیب به جایگاه شمارۀ ۳ رنکینگ مردان صعود نماید. یک سال بعد و در مسابقات اوپن استرالیایِ ۲۰۰۸ او به اولین گرند اسلم خود دست یافت. اما تا دو سال پس از آن، جوکوویچ بیشتر در حد یک جرقه به حساب می‌آمد و در تورنمنت‌های مهم مقابل بازیکنان بزرگ تنیس، تن به شکست می‌داد. تا قبل از سال ۲۰۱۱، تنیس باز صرب نیز همانند بسیاری از بازیکنان دیگر هنوز شیوۀ شکست فدرر و نادال را به درستی نیاموخته بود، اما با ورود به این سال، جوکوویچ سریع‌تر و بهتر از هر کسی توانست چم‌وخم پیروزی برابر این دو افسانۀ زندۀ دنیای تنیس را به دست آورد و از آن تاریخ به بعد آغاز موفقیت‌های جوکر در عرصۀ تنیس بود.
تا قبل از سال ۲۰۱۰، او در ۱۴ تقابل خود با راجر فدرر به آمار ۵ پیروزی و ۹ شکست و در مقابل رافائل نادال نیز به آمار ۷ پیروزی و ۱۴ شکست رسیده بود. اما در مسابقات اوپن استرالیایِ ۲۰۱۱، جوکوویچ تنها یک ست را از دست داد و در مرحلۀ نیمه نهایی نیز در سه ست پیاپی موفق به پیروزی مقابل راجر فدرر شده بود. تنیسور صرب یکی از بهترین سال‌های دوران ورزشی‌اش را در ۲۰۱۱ پشت سر می‌گذاشت. او در چهار مسترز ۱۰۰۰ امتیازی ایندین ولز، میامی، رم و مادرید به عنوان نخست رسید و در سه گرند اسلم اوپن استرالیا، ویمبلدون و یو اس اوپن نیز به مقام قهرمانی دست یافت. تنها ناکامی بزرگ جوکوویچ در این سال، تنها باخت به راجر فدرر در مرحلۀ نیمه نهایی مسابقات اوپن فرانسه (رولان گاروس) بود. او سال ۲۰۱۱ را با رکورد فوق‌العادۀ ۷۰ پیروزی و ۶ شکست پشت سر می‌گذاشت. جوکر در ۲۰۱۱ و برابر فدرر و نادال به آمار سرسام‌آور ۱۰ پیروزی و تنها ۱ شکست (۴ برد و ۱ باخت مقابل فدرر و ۶ پیروزی و ۰ باخت برابر نادال) دست یافته بود. با این عناوین و افتخارات، نواک جوکوویچ توانسته بود مُهر نامش را به خوبی در عرصه رویدادهای تنیس به حک برساند و حال اسم او و صربستان در کنار نام‌هایی چون راجر فدرر و رافائل نادال، به چشم می‌آمد.
از آن سال به بعد کارشناسان و هواداران تنیس حداقل یک گرند اسلم و سه مسترز ۱۰۰۰ امتیازی را برای نواک جوکوویچ در هر سال کنار گذاشته بودند. پیش از ۲۰۱۵، جوکوویچ که سه از چهار سال اخیر را با ردۀ شماره یکی دنیا به پایان رسانده بود، تغییراتی را در سبک و سیاق خود به وجود آورد. این تغییرات باعث شد تا او موفقیت‌های خارق‌العادۀ سال ۲۰۱۱ را بار دیگر و حتی بهتر از آن تکرار نماید. او در این سال موفق به قهرمانی در شش مسترز ۱۰۰۰ امتیازی از مجموع هشت مسترز برگزار شده در طول هر سال و همچنین قهرمانی در سه گرند اسلم اوپن استرالیا، ویمبلدون و یو اس اوپن شد. بدین‌ترتیب و تا پایان سال ۲۰۱۵، نواک جوکوویچ موفق به کسب ۱۰ گرند اسلم شده بود.
وی همچنین موفق به حضور در هر چهار فینال گرند اسلم‌های سال شده بود تا سومین تنیسور مرد تاریخ از این حیث پس از راد لاور در سال ۱۹۶۹ و راجر فدرر در سال‌های ۲۰۰۶، ۲۰۰۷ و ۲۰۰۹ به حساب آید. در ۲۰۱۵ نواک جوکوویچ موفق به قهرمانی در ۱۱ تورنمنت مهم و پیروزی در ۸۰ مسابقه شده بود که آماری خیره‌کننده در ورزش تنیس به شمار می‌رود. او در پایان سال ۲۰۱۵ به مقام قهرمانی مسابقات پایان فصل تنیس مردان نیز دست یافت تا اولین تنیسور تاریخ لقب گیرد که به چهارمین قهرمانی متوالی خود در این رقابت‌ها رسیده باشد. نواک جوکوویچ در آن زمان و پس از قهرمانی در مسابقات لندن گفته بود:
نتایج به دست آمده در این فصل کاملاً واضح است. نمی‌توان به هیچ‌وجه بگویم انتظارات بیشتری داشته‌ام و به‌آن نرسیده‌ام. اما من همیشه بهترین تلاش خود را به کار بسته‌ام و انتظار بهترین‌ها را دارم.
وقتی از او پرسیده شد که از ۱۶ فینال مهم فصل او به ۱۵ تای آن رسیده است، در جواب گفت:
من با فداکاری و پشتکار بالا در این ورزش، اطمینان دارم که می‌توانم به موفقیت‌های بیشتری نیز دست یابم. اینکه به چه اندازه موفقیت می‌رسم، این را دیگر نمی‌دانم.
موفقیت‌های جوکوویچ در سال ۲۰۱۶ نیز ادامه پیدا کرد و او به قهرمانی ارزشمند رولان گاروس با برتری مقابل اندی ماری بریتانیایی رسید. در کلکسیون افتخارات این تنیسور صرب تا آن زمان، تنها قهرمانی در گرند اسلم اوپن فرانسه از قلم افتاده بود. بدین‌ترتیب او به هشتمین تنیسور مرد تاریخ بدل گشت که توانسته در طول دوران حرفه‌ایش در هر چهار گرند اسلم فصل به مقام قهرمانی برسد. تا اواسط سال ۲۰۱۶، جوکوویچ نَه تنها فرم خوب خود را حفظ کرد، بلکه رکوردهای و آمار شخصی خود در مقابل فدرر و نادال را نیز بهبود بخشیده بود. در آن روزگار هیچ تنیسوری را نمی‌توانستید پیدا کنید که در سبک دفاع و حمله بهتر از نواک جوکوویچ باشد. اما با فرا رسیدن سال ۲۰۱۷، ناکامی‌های این تنیسور بزرگ نیز پدیدار گشت. او با آسیب‌دیدگی از ناحیۀ آرنج دست راست مواجه گشته بود و تحت عمل جراحی قرار گرفت. دوری چند ماهۀ او از میادین تنیس سبب گشت تا دیگر رقبا نیز نفسی به آسودگی بکشند، اما خود جوکر باید دوباره همه‌چیز را از نو شروع می‌کرد. در ژوئن سال ۲۰۱۸ او به ردۀ ۲۲ جهان سقوط کرده بود و حال جوکر درپی یک بازگشت شکوهمند به مسابقات تنیس بود. این اتفاق نیز به خوبی رخ داد و او در آن سال موفق به کسب چهارمین قهرمانی خود در مسابقات ویمبلدون و همچنین سومین قهرمانی‌اش در یو اس اوپن گشت.
موفقیت‌ها و بازگشت خوب او در ۲۰۱۸ سبب شد تا تنیسور صرب برای پنجمین سال، فصل را با جایگاه شمارۀ یکی دنیا به پایان برساند. کسی انتظارش را نداشت که در کمتر از یکسال او بتواند از جایگاه ۲۲ به ردۀ نخست رنکینگ برسد. در ۲۰۱۹ جوکوویچ دو گرند اسلم دیگر (اوپن استرالیا و ویمبلدون) را به دست آورد تا با کسب ۱۶ قهرمانی در چنین مسابقاتی پشت سر راجر فدرر (۲۰ قهرمانی) و رافائل نادال (۱۹ قهرمانی) بایستد. ده سال پس از زمانی که جوکوویچ پشت سر فدرر و نادال به تماشای افتخارات این دو می‌نشست، در این دهه او بیشترین افتخارات و پیروزی‌های ممکن را در این ورزش به نام خودش به ثبت رساند. او با ۲۷۵ هفته صدرنشینی، تنها ۳۵ هفته با نفر اول حاضر در این فهرست یعنی راجر فدرر (۳۱۰ هفته صدرنشینی) فاصله دارد. نکتۀ مهمی که باید در مورد نواک جوکوویچ به آن توجه داشت، سن و سال پایین‌تر او نسبت به فدرر و نادال است. آیا می‌توانیم شاهد موفقیت‌های بیشتر و رکورد جاودانه‌تری از تنیس باز صربستانی در طی فصول بعد باشیم؟ برای رسیدن به جواب این سوال، باید چشم‌انتظار دهه‌ای جدید در رویدادهای تنیس باشیم.
