علت تغییرات سریع در مومنتوم
گاهی درک نحوه تغییر امتیاز و مسابقه تنیس خیلی سخت می‌شود. چطور ممکن است دو بازیکنی که به نظر مساوی شده‌اند، دو ست با امتیاز 6 به 1 و 1 به 6 داشته‌اند. آیا برای داشتن چنین نتیجه‌ای نباید امتیاز ست‌ها 6 به 4 و 5 به 7 یا چیزی شبیه این بوده باشد؟
و چطور ممکن است که شما در مسابقه خیلی خوب پیش رفته باشید و از نظر امتیاز جلوتر از رقیب باشید ولی ناگهان همهچیز عوض شود. رقیب شما از شما جلو بزند و شما که عقب افتاده‌اید در عجب بمانید که چه اتفاقی افتاده و چطور همهچیز به این سرعت تغییر کرده است. آیا معمولاً این اتفاق بعد از بردن ست اول می‌افتد؟
دلیل این اتفاق را من اثر ترازو می‌نامم. ترازویی را تصور کنید که در هر کفه، وزنه یک کیلوگرمی گذاشته‌اید. ترازو در حال تعادل است. اگر در یکی از کفه‌های ترازو یک وزنه 5 گرمی بگذاریم چه اتفاقی می‌افتد؟ آیا آن کفه فقط یک ذره پایینتر می‌رود؟ نه، کلاً پایین می‌رود.
فقط وزن کوچکی اضافه شد که در مقایسه با وزنه کلی خیلی ناچیز است، و در نتیجه کل تعادل تغییر کرد. چنین تاثیری در بازی تنیس هم اتفاق می‌افتد. وقتی حریفی فقط کمی بهتر بازی کرده باشد، می‌تواند بازی را با امتیاز ساده 6 به 1 هم ببرد. این به این معنی نیست که همه امتیازها ساده بودند اما حریفی که کمی بهتر بود در نهایت برنده شد.
احتمالاً آنها 8 یا 12 ضربه با کنترل در یک پوینت رد و بدل کردند و بازیکن بهتر 12 ضربه را درون زمین زده و حریف فقط 11 ضربه را درون زمین زده است. پس او شاید فقط کمی ضعیفتر باشد، ولی امتیاز هیچ عدد یا قانونی بین پوینت‌های برنده و بازنده ندارد. شما یا پوینت را بدست میآورید و یا از دست می‌دهید. پس با اینکه شما 10% از حریفتان عقبتر هستید، امتیاز پوینت مشخص برای حریف شما 100% و برای شما 0% است.
این نکته چه چیزی به ما می‌آموزد؟
اولاً باید درک کنید که حتی کوچکترین اختلاف بین شما و حریفتان می‌تواند تاثیر بزرگی بر امتیازتان بگذارد. این قضیه در 3 موقعیت عادی خیلی مهم است.
وقتی شما جلو هستید
احتمالاً خیلی احساس راحتی می‌کنید و شدت هیجان و استرستان پایین می‌آید و همان اتفاق «5 گرم» می‌افتد. این قضیه فوراً تعادل را در کفه دیگر ترازو به هم می‌زند و شما دیگر نمی‌توانید بازی را ببرید. پس شدت هیجانتان را حتی وقتی که امتیازتان بیشتر هم باشد بالا نگه دارید. شما هیچوقت نمی‌توانید بگویید که در کفه سمت شما وزن بیشتری هست و تعادل ترازو به نفع شما به هم خورده است.
وقتی با حریفتان مساوی هستید
یعنی هیچ کس 5 گرم بیشتر در کفه ترازویش ندارد. پس حتی وقتی که خیلی خوب بازی کرده‌اید و تعادل ترازو به نفع شما به هم نخورده است، به جنگیدن ادامه دهید و این سطح بازی را بالا نگه دارید.چون به محض اینکه شدت هیجان حریفتان پایین بیاید، تعادل ترازو کلاً به نفع شما به هم خواهد خورد. و البته اگر شدت هیجان و تمرکز شما به اندازه «5 گرم» پایین بیاید، به نفع حریفتان تمام می‌شود.
وقتی عقب هستید
به این معنی نیست که حریفتان ازشما چند سال نوری جلوتر است. احتمالاً تعادل ترازو به ضرر شما به هم خورده است و فقط «5 گرم» به کفه ترازوی حریفتان اضافه شده است. سطح بازی خوب را نگه دارید و باعث شوید که حریفتان آن 5 گرم اضافه را از دست بدهد. و یا شاید 10 گرم از دست بدهد و ما می‌دانیم که چنین اتفاقی چه تاثیری بر بازی تنیس خواهد داشت، پس شما به سرعت جبران می‌کنید و به حریفتان می‌رسید.
حالا که همه چیز را درباره اثر ترازو می‌دانید، به تغییرات جزئی در ترازو که هر لحظه ممکن است تعادلش را از دست بدهد دقت بیشتری خواهید کرد. اگر ترازو به ضرر شما حرکت کرد، سطح بازیتان را تغییر دهید. مومنتوم را قبل از اینکه بیش از این پیشرفت کند متوقف کنید.
و وقتی که تعادل ترازو را به نفع خودتان تغییر می‌دهید، مواظب باشید تا وزنه را در سمت خودتان نگه دارید. به حریفتان فشار بیاورید و اجازه ندهید او هیچ وزنه دیگری را به کفه ترازوی شما اضافه کند. اگر این کار را بکنید مسابقات شما خیلی کوتاه‌تر و مفیدتر خواهند بود و حریف شما هم از اینکه شما او را با سطح جدیدی از بازی تنیس آشنا کرده‌اید خوشحال خواهد بود.
آیا تا بحال از اینکه مسابقه خوبی نداشته‌اید ناراحت، عصبانی و حتی نا امید بوده‌اید؟ شما حتی راکت و توپ را احساس نکردید، حرکت‌های شما اصلاً موزون نبودند، همه سترها را از دست دادید و حتی ضربه‌های عادی شما کوتاه بودند؟ سرویس‌ها هم خیلی بدتر بودند.
همه ما چنین روزهایی داشته‌ایم. پس داشتن روز بد اجتناب‌ناپذیر است. درست مثل زندگی عادی، در بازی تنیس هم می‌توان روز بد داشت. اما نباید همه روزها به این شکل ادامه داشته باشند. من به شخصه زمانی که روزهای بد تنیس‌ام شروع شدند، به بزرگترین خوشحالی‌هایم دست یافتم.
معمولاً وقتی که روز بدی داشته باشد چه اتفاقی می‌افتد؟ خیلی نا امید می‌شوید، تقصیر همه اشتباهاتتان را به گردن روز بد می‌اندازید (که تا حدودی درست است)، خیلی احساساتی می‌شوید و همه می‌دانیم که در شرایط احساسی چطور بازی می‌کنیم.
اصلاً خوب بازی نمی‌کنیم. تصمیم‌های بدی می‌گیریم، همه کارها را عجولانه انجام می‌دهیم، حواس و چشم‌هایمان به توپ نیست و در لحظه‌های بحرانی مسابقه خودمان را می‌بازیم.
چرا چنین اتفاقی می‌افتد؟ چند باور محدود کننده وجود دارد که ما درگیر آن هستیم:
- اگر روز بدی دارم، در مسابقه با یک بازیکن خوب نمی‌توانم برنده شوم. پس چرا باید بیهوده تلاش کنم؟
- مورد دوم این است که: خیلی سخت است. اگر احساس همیشگی‌ام را داشتم، همه این ضربه‌ها را درست می‌زدم.
set یک دور مسابقه در بازی تنیس
scale effect
stroke
point کوچکترین واحد شمارش بازی
momentum مومنتوم مفهومی در علم فیزیک است که بیان می‌دارد، یک جسم در حال حرکت گرایش دارد که همچنان در حرکت باقی بماند مگر اینکه نیرویی از خارج بر آن وارد شود (قانون اول نیوتن)
sitter در تنیس سترها ضربه‌هایی هستند که باعث می‌شوند توپ آرام و عمودی در همان جایی که ضربه زده شده بالا برود
هر دو مشکل باعث می‌شوند که بازیکنان بر روی مشکلاتشان تمرکز کنند. و وقتی بازیکنی شروع به فکر کردن به این مشکلات می‌کند وضعیت احساسیاش بدتر می‌شود. سطح بازیاش افت می‌کند و او مدرکی که بدنبالش بود را به دست می‌آورد – حق با او بود. او پیشگویی رضایت بخشی انجام می‌دهد. درست است که پیشگویی درست از آب در می‌اید ولی مسابقه را می‌بازد.
هیچ کس اهمیت نمی‌دهد که حق با شماست یا خیر. تنها مسئله مهم، نتیجه مسابقه است. پس چطور نتیجه را باید بدست بیاوریم؟
برای بدست آوردن آن، طرز فکر «برنده شدن» متفاوتی نیاز دارید. اولاً باید واقعیت را همانطور که هست ببینید و درک کنید. در واقعیت شما یک روز بد دارید. پس چه اتفاقی می‌افتد؟ وقتی که خط‌ها را هدف می‌گیرید، ضربه شما احتمالاً به بیرون می‌رود. وقتی که با روش اسلایس خطرناک حمله می‌کنید، توپ به آرامی تا فاصله زیادی حرکت می‌کند. وقتی که سعی می‌کنید دراپ شات ویژه‌ای را بزنید، توپ از بالای تور رد نمی‌شود.
این واقعیت یک روز بد است، موافقید؟
به جای رویاپردازی و پروراندان آرزوی داشتن یک روز خوب، باید با آنچه که دارید بجنگید. باید واقعیت را همانطور که هست بپذیرید و تمام تلاشتان را بکنید تا شرایط را به روش متفاوتی کنترل کنید.
یعنی شما نمی‌توانید مسابقه را با ضربه‌های بدون بازگشت دراپ شات شگفت‌انگیز، ضربه کراس کورت خیلی کوتاه و امتیاز سرو دوم ببرید. شما باید چالش امروز را بپذیرید و قبول کنید که امروز نسبت به روزهای خوب، بازی سختتری خواهید داشت.
بدنبال میانبر و راه آسان برای بردن مسابقه نباشید. چنین راه‌هایی مخصوصاً در روزهایی مثل امروز وجود ندارند.
شما باید تنیس محکم و درصدی بازی کنید. باید فراتر از محدودیت‌ها بازی کنید و درصد بالایی از سروهای اولیه داشته باشید.
شاید باید روشتان را عوض کنید. اگر روش حمله تهاجمی در بازی امروز جواب نمی‌دهد، پس باید علی رغم روز بد ثباتتان را پیدا کنید.
از طریق بازی و رفتارتان از حریف بپرسید: «بسیارخوب. به نظر می‌رسد امروز با ضربه‌های بدون بازگشت و بازی زیرکانه نمی‌توانم تو را شکست دهم. اما آیا تو میتوانی من را شکست بدهی؟ من هوشمندانه بازی خواهم کرد و با طرز فکر مثبت خواهم جنگید. حالا میتوانی من را شکست دهی؟»
بعد نگاه سریعی به مشکلات بیاندازید و بدنبال راه چاره باشید.
اگر چنین احساسی ندارید، سعی کنید آن را پیدا کنید. سر جایتان بایستید، بر روی توپ و حس کردن آن تمرکز کنید. نسبت به احساستان آگاه باشید و آن موقع کمی حس بهتری خواهید داشتید.
اگر با سروهایتان مشکل دارید، آن را تغییر دهید. اگر فقط 4 درصد ضربه سرو شما به درون زمین می‌رود، سروهای با شتاب 150 مایل بر ساعت نزنید. اگر فقط چند اینچ کم میآورید، برای زدن سرو دوم به گوشه‌ها نروید. سرویس آرام‌تری بزنید، سرو اول را محکمتر بزنید و سرو دوم را بیشتر به میانه بزنید.
آیا حریف ضربه شما را خنثی خواهد کرد؟ اگر چنین کاری هم بکند، چون شما در این شرایط بدون توجه به بازی واقعی حریفتان در حال خودخوری بوده‌اید پس قرار بود بازی را ببازید. شما فرض را بر این گذاشتید که او امتیاز را تمام خواهد کرد پس امتیاز را از دست دادید. از این رو 100% به شکست می‌رسید.
چرا نظراتتان را در واقعیت امتحان نمی‌کنید؟ اجازه دهید حریف آن ضربه‌ها را بزند و ببینید چه اتفاقی می‌افتد. با این روش شما خودتان را نمی‌کشید و شجاعانه می‌جنگید.
راهکار دیگری که در روزهای بد شاید به کمکتان بیاید این است که به جای حریف،فقط روی تنیس تمرکز کنید. جنگیدن علیه حریف و مشکلاتی که شاید در روز بد با تنیس داشته باشید خیلی سخت است.
اول باید مشکلات تنیس خود را حل کنید و بعد روی بازی حریفتان تمرکز کنید. اگر بازی تنیس شما در حد 100% نباشد چطور می‌توانید از حریفتان هوشمندتر و بهتر بازی کنید؟
مشکلات را ببینید و بعد دنبال راه حل باشید. اول بر روی بهبود تنیس خود تمرکز کنید و بعد بر روی بازی علیه حریفتان متمرکز شوید.
البته این یک توضیح طولانی از نحوه مقابله با شرایطی از این قبیل است. برای درک اصول و روش مقابله با چنین شرایطی خیلی مفید است ولی برای راهکار عملی سریع در وسط مسابقه اصلاً مفید نیست.
دستورالعمل ذهنی برای برندگان تنیس شامل این شرایط است و به شما یاد می‌دهد در 6 جمله کوتاه با آن مقابله کنید. شما بلافاصله عکس العمل را به خاطر خواهید آورد و مسابقات را حتی در روز بدتان هم خواهید برد. این قضیه چه تاثیری بر اعتماد به نفس و رتبه بندی شما خواهد داشت؟
