بازی تنیس از دیر باز تا به امروز پسندیده بسیاری از افراد جوامع مختلف بوده و هست. حضور در مسابقات مختلف این ورزش برای بسیاری به اهداف کوتاه مدت و بلند مدت تبدیل شده است. اما گذشته از نکات ابتدایی چگونگی اصول و قواعد این بازی و شیوه های متفاوت آمادگی برای بازی اعم از ذهنی، جسمی و تکنیکی، مسائل دیگری نیز وجود دارد که آگاهی و آمادگی برای آنها به موفقیت هرچه بیشتر شما کمک خواهد کرد.
سبک های بازی تنیس و چگونگی برخورد در برابر آنها
در تنیس استایل ها و سبک های متفاوتی وجود دارد که هر بازیکن با توجه به نقاط قوت و ضعف خود دانسته یا ندانسته به سمت یکی از آنها کشیده خواهد شد. این سبک ها در تنیس تکنفره شامل: سبک تهاجمی بیس لاین، سبک سرویس و والی، کانترپانچِر یا شبیه ساز و تسلط بر زمین تنیس میباشد. آگاهی از استایل بازی مورد علاقه حریفتان، کلید چیدمان استراتژی صحیح و تاکتیک های مفید در رویارویی با او می باشد. در این مقاله، هر چهار استایل گفته شده را شرح می دهیم و استراتژی های کلیدی، که با استفاده از آنها می توانید در رقابت ها پیروز باشید را با مثالی از رفتار مشابه در مسابقات برترین های تنیس مطرح می کنیم تا با تماشای آن مسابقات و تحلیل استراتژی های گفته شده در بازی، برنامه ریزی و عملکرد مناسب در موقعیت های مربوط برایتان کاملاً آشکار شود.
سبک اول: تهاجمی بیس لاین
بازیکنی که در بیس لاین و تهاجمی بازی می کند ترجیح می دهد کنترل بازی را در دست داشته باشد و تمام حرکات را برای حریف دیکته کند. این بازیکنان با تکیه بر قدرت ضربه های زمینی خود (groundstrokes: ضرباتی که نزدیک زمین زده می شود)، بازیکن حریف را در تمام زمین به حرکت وا می دارند و در لحظه مناسب از همان انتهای زمین ضربه پیروزی را خواهند زد. ضربه فورهند و پس از آن بک هند برای بیشتر این بازیکنان یک سلاح به حساب می آید. چنین بازیکنانی در سطح پیشرفته، از مشخصات هندسی زمین تنیس برای زدن ضربات کات دار در قسمت های آزاد زمین حریف استفاده می کنند. به علت علاقه این بازیکنان به بازی تهاجمی، استفاده از ضربات کوتاه در رویایی با آنها رواج دارد و با اینکار احتمال بروز اشتباه حریف را افزایش داده و ضربه پیروزی خود را در زمین وی فرود می آورند.
این بازیکنان اغلب تمایلی به نزدیک شدن به تور نخواهند داشت و نقطه ضعف آنها در والی (حداقل در مقایسه با ضربات زمینی) می باشد.
بازیکنان تهاجمی بیس لاین در مسابقات اِی تی پی و دبلیو تی اِی
|
اِی تی پی |
دبلیو تی اِی |
|
جوان دل پوتره (آرژانتین) |
ویکتوریا آزارنکا (بلاروس) |
|
نواک جوکوویچ (صربستان) |
ماریا شاراپوا (روسیه)  |
| رافائل نادال (اسپانیا) |
کیم کیلیستر (بلژیک) |
استراتژی کلیدی برای غلبه بر بازیکنان تهاجمی بیس لاین
- پرتاب عمقی در زمین. ضربات شما باید در فاصله یک سوم یا یک چهارم انتهایی زمین فرود بیاید. اگر توپ پرتابی شما برای چنین بازیکنانی در نزدیکی خط سرویس فرود بیاید، پاسخ آنها اغلب یک ضربه پیروزمندانه خواهد بود.
- تفاوت در ارتفاع و نوع چرخش توپ پرتابی. تمامی بازیکنانی که این سبک را از میان سایر سبک های بازی تنیس برمی گزینند، نقطه قوت مشترکی دارند و آن روش پاسخ به ضربه با توجه به ارتفاع توپ پس از برخورد به زمین است. باید تلاش کنید تا ارتفاع توپ های شما پس از برخورد به زمین یکسان نباشد و در هر ضربه ارتفاع توپی که به دست حریفتان می رسد، متفاوت باشد. همچنین تلاش کنید تا چرخش توپ را در ضربات مختلف عوض کنید، از تاپ اسپین، ضربات ترکیبی چرخشی با ارتفاع بالا یا پایین و ضربات کات دار استفاده کنید. اینگونه بازیکنان در مواجهه با حریف خود ریتم بازی او را شناسایی و مطابق آن بازی می کنند تا شانسی برای حریف باقی نماند. پس در چنین رقابتی تا می توانید با تغییر در نوع ضربه های خود ریتمی متنوع را به نمایش بگذارید و حریف را دچار سردرگمی کنید.
- آنها را به سمت تور بکشانید. مجبورشان کنید تا از حاشیه امن خود خارج شوند، به سمت تور آمده و شما را با والی شکست دهند. از ضربات خود حین انجام این کار مطمئن باشید تا نتیجه مورد نظر را ببینید. آنها از ضرباتی که خیلی بلند یا بیش از حد نزدیک به تور فرود بیایند ناراحت خواهند شد.
- هنگام نزدیک شدن به تور حواس خود را جمع کنید. ضربات مهاجمین بیس لاین با ظرافت خاصی می تواند شما را پشت سر بگذارد و همانطور که می دانید این افراد شیفته هدف هستند، پس به هدف آنها تبدیل نشوید. با این که برنامه نزدیک شدن به تور در استراتژی شما می تواند به بهم ریختگی ریتم دلخواه آنها کمک کند اما باید به این نکته توجه داشته باشید که تا حریف خود را از حالت تهاجمی خود بیرون نکشیده و در حالت دفاعی قرار نداده اید، از چنین کاری اجتناب کنید.
سبک دوم: سرویس و والی
اغلب این بازیکنان پس از زدن ضربه سرویس به تور نزدیک خواهند شد. اینکار تقریباً بعد از تمام سرویس های اول تکرار می شود. پس از آنکه ضربه پاسخ سرویس دوم زده شد، احتمال نزدیک شدن تهاجمی آنها به تور کمتر می شود اما به صفر نخواهد رسید. بازیکنانی که این سبک از سبک های بازی تنیس را برگزیده اند، در تمامی لحظاتی که به تور نزدیک نمیشوند، برای این کار برنامه ریزی می کنند تا در اولین فرصت از این تاکتیک استفاده نمایند. برنامه کلی بازی های آنها را می توان به این شکل خلاصه کرد: « سرویس بزن، اولین ضربه والی را به خوبی اجرا کن تا منطقه خالی زمین حریف را شناسایی و قابل دسترس کنی، دومین ضربه والی را در زمین حریف بنشان. » تمام برنامه همین است و در تمام طول بازی نیز تکرار می شود، امتیاز بعد از امتیاز و ….
تکنولوژی موجود در ساختار راکت های جدید و در گستره وسیع تر در رشته های راکت، اختیار بیشتری در متنوع کردن بازی نسبت به دوران تنیس چمن و راکت های چوبی برای این بازیکنان فراهم کرده است. باید قبول کنید که در مواجهه با چنین بازیکنانی فشار زیادی روی شما خواهد بود.
بازیکنان سبک سرویس و والی در مسابقات اِی تی پی و دبلیو تی اِی
| اِی تی پی | دبلیو تی اِی |
| رادِک استِپانک (جمهوری چک) | ماریا جوز مارتینز سانچز (اسپانیا) |
| میکائیل لیودرا (فرانسه) | کارلا سوارز – ناوارو (اسپانیا) |
| پت سمپراس (امریکا) (بازنشسته) | مارتینا ناواتیلوا (امریکا) (بازنشسته) |
استراتژی پیروزی بر بازیکنان سبک سرویس و والی
- بر روی پاسخ ضربات سرویس تمرکز کنید. درست حدس زدید ضربه سرویس برای این بازیکنان همانند یک اسلحه عمل میکند. با اینحال باید در نظر داشته باشید که میخواهید پاسخ ضربات سرویس آنها در کجا فرود بیاید. نسبت به سایر بازیکنان در مقابل چنین بازیکنانی نیاز بیشتری به تغییر مسیر توپ در نقاط بازگشتی خواهید داشت. پاسخ به اولین والی سخت ترین ضربه شما خواهد بود چرا که حریفتان تمامی عرض زمین تنیس را برای از دست ندادن توپ پوشش خواهد داد. فاصله تقریبی آنها با مکان رسیدن توپ و تعداد قدم هایی که برای رسیدن به آن نیاز دارند را در ذهنتان محاسبه کنید و با استفاده از ضربات کوتاه با تاپ اسپین قوی که نهایتاً با فاصله اندکی از آنها به زمین بخورد، مجبورشان کنید تا نیروی والی خود را در جایی دیگر استفاده کنند.
- در ضربات خود از زوایای تند و تاپ اسپین استفاده کنید. چه در پاسخ به سرویس ها و چه در رالی، استفاده از ضربات تاپ اسپین قدرتمند می‌تواند درصد احتمال اشتباه حریف را بالا ببرد و شما را در ضرباتی که در آنها از زوایای تند استفاده می کنید موفق تر نماید. همچنین با فرستادن توپ به سمت پایین آنها را مجبور خواهید کرد تا برای گرفتن توپ، خود را هرچه بیشتر به زمین نزدیک کنند و زمانی را نیز برای برگشتن در حالت والی صرف نمایند که همین اتلاف وقت می تواند به نفع شما تمام شود و منجر به کسب امتیاز راحت تر شما در والی شود.
- سعی کنید پاسخ ضربات والی را در بلند ترین ارتفاع ممکن بدهید، تا موجب کمتر کردن زمان حریف خود برای پاسخ شده باشید و این کمبود زمان به این معنی است که حریف شما نمی تواند به اندازه دلخواه خود در اولین والی به تور نزدیک شود.
- آنها را در بیس لاین نگاه دارید. بازیکنانی که از سبک سرویس و رالی استفاده می کنند، دوست ندارند در انتهای زمین بمانند و برای رالی از همانجا مجبور به بازی و پاسخگویی باشند. ضربات زمینی اغلب آنها در رالی های طولانی و یا در نقش بازیکنان مهاجم بیس لاین، به نقطه ضعفی انکار نشدنی تبدیل می شود. اگر در سرویس دوم خود به هر دلیلی به تور نزدیک نشدند با ضربات عمقی خود آنها را در انتهای زمین نگاه دارید تا مجبور شوند ضربات رالی را از همان فاصله پاسخ بگویند. در ضربات عمقی خود با قدرت هرچه تمام تر وارد عمل شوید تا بتوانید از نقطه ضعف آنها استفاده کرده و امتیاز کسب نمایید.
مثالی در نحوه شکست دادن بازیکنانی با سبک سرویس و والی
در رویارویی ونوس ویلیامز با ماریا جوز مارتینز در ویمبلدون ۲۰۱۱ ماریا از این سبک در مقابل ضربات بک هند ونوس استفاده کرد تا بتواند زمین او را باز نماید اما ونوس با ضربه بک هند عمقی و کم ارتفاع خود به بیس لاین توانست از او امتیاز بگیرد حتی اگر ماریا در این لحظه موفق می شد ضربه عمقی ونوس را جواب دهد، مسلما پاسخ او ضربه ای کوتاه و تدافعی بود که باز هم در نتیجه باعث می شد تا ونوس بتواند امتیازهای دیگری را از آن خود نماید.
استایل سوم: کانتِر پانچِر
کانتر پانچر (counter puncher) که به عنوان پوشر (pusher) نیز شناخته می شود در کارهای دفاعی بسیار مهارت دارد. این بازیکنان به درصد ضربات موفق خود و افزایش دائمی این درصد معروف می باشند. آنها می دانند که دو سوم امتیازاتی که در تنیس اتفاق می افتد تنها به دلیل اشتباهات طرف مقابل است، پس هرگز مرتکب اشتباه نمی شوند. آنها هرگز در زدن ضربات زیاده روی نمی کنند، تقریباً هیچگاه ضربه پیروزی را نمیزنند و تقریباً تمامی امتیازهایشان را به خاطر اشتباهات شما کسب می کنند. این بازیکنان سریع هستند و پوشش خوبی بر روی زمین خود دارند و در مقابل شما را در نقطه ضعف قرار میدهند و مجبورتان می کنند اشتباه کنید. بهترین کانتر پانچرها ضرباتی عمقی داشته در ضربات لاب خوب عمل می کنند و توپ را در مسیری مؤثر به زمین حریف می فرستند.
در میان سبک های بازی تنیس رویارویی با بازیکنان این سبک برای بازیکنان سطوح ابتدایی و متوسط به دلیل نداشتن سلاح قابل اعتمادی برای زدن ضربات پیروزی و یا عدم ارتکاب اشتباه، بسیار سخت تر خواهد بود.
بازیکنان کانترپانچر در مسابقات اِی تی پی و دبلیو تی اِی
| اِی تی پی | دبلیو تی اِی |
| اندی مورای (بریتانیای کبیر) | کارولین وزنیاکی (دانمارک) |
| دیوید فِرِر (اسپانیا) | جِلِنا جانکوویچ (صربستان) |
| گئول مونفیلس (فرانسه) | آرانتا سانچز ویکاریو (اسپانیا) (بازنشسته) |
استراتژی کلیدی برای شکست کانترپانچر
- حمله به تور. کانترپانچرها دوست ندارند مورد حمله قرار بگیرند و بیش از حد تحت فشار باشند. برای کسب امتیاز در برابر این بازیکنان، باید به صورت تهاجمی به سمت تور بیایید و توپ را در زمین آنها بنشانید.
- صبور باشید. برای کسب امتیاز بیشتر از چیزی که تصور می کنید نیاز به ضربات مؤثر دارید. باید با صبر و حوصله موقعیت کسب امتیاز خود را مهیا کرده و به سمت تور بروید. اگر با بی حوصلگی و عجولانه بخواهید اقدام کنید کاری از پیش نخواهید برد و در مقابل چنین بازیکنانی به سرعت شکست می خورید. با اینحال قرار نیست درگیر رالی های طولانی شوید در غیر این صورت کاملاً به اختیار آنها بازی کرده اید.
- ضربه را به پشت سر آنها بفرستید. اغلب کانترپانچرها به خوبی زمین را پوشش می دهند و به خوبی می توانند با دویدن به نقاط باز زمینشان آنها را تحت پوشش داشته باشند. ضربه هایی که به پشت آنها می رسد، می تواند باعث خطای آنها در شیوه برداشتن قدم هایشان برای گرفتن توپ شود و به شما این فرصت را بدهد تا ضد حمله خود را در پشت تور شروع نمایید و یا حتی اگر خوش شانس باشید موجب اشتباه آنها شوید و امتیاز بگیرید.
- ضربات لاب تا کسب امتیاز؟ از ضربات اووِرهد خود استفاده کنید. درصد احتمال گرفتن ضربات لاب برای کانترپانچرها بالاتر است استفاده مداوم و پشت سر هم از این ضربات برای شما یک اشتباه به حساب می آید. یک ضربه اووِرهد به عنوان مقدمه ای بر ضربه لاب خود در نظر بگیرید یا حتی بهتر از آن ضربه اووِرهد خود را از بیس لاین بزنید و خود را برای زدن یک ضربه لاب عمقی آماده کنید.
- کاری کنید تا به صورت طولی در زمین حرکت کنند. این بازیکنان در حرکات عرضی زمین تنیس تبحر ویژه ای دارند. اما عموماً در حرکت به عمق و جلوی زمین مشکل دارند. از ضربات آزاد، ضربات کوتاه مورب و زاویه دار برای مجبور کردن آنها به حرکت در طول زمین استفاده کنید و به این کار ادامه دهید. با این کار شانس خود را در ضد حمله با ضربات کوتاه افزایش می دهید و حتی ممکن است آنها را به اشتباه بیاندازید.
مثالی در شکست دادن بازیکنان کانترپانچر
به مسابقه قهرمانی دبلیو تی اِی سال 2011 و نحوه بازی پترا کویتوا در مقابل کارولین وزنیاکی توجه کنید. او کارولین را در تمام زمین می دواند و حمله های خود را در حرکاتی به سمت تور می گنجاند. این مسابقه مثالی عالی برای نحوه شکست دادن یک کانترپانچر است.
استایل چهارم: تسلط بر تمام زمین بازی
این بازیکنان همانطور که از اسمشان معلوم است، در استفاده از تمامی ضربات و در تمام محوطه بازی تبحر دارند. توانایی هنر نمایی آنها در تمام قسمت های زمین تنیس و تمامی ضربه ها، بهترین ابزاری است که می‌تواند نقطه ضعف حریفان آنها را برملا سازد. آنها در مقابل کانترپانچرها به خوبی در مقام یک بازیکن تهاجمی در نزدیکی تور ظاهر می شوند و در مقابل استایل سرو و والی یک مهاجم بیس لاین به تمام معنا هستند. این بازیکنان گستره وسیعی از انواع سبک های بازی را در یک قالب منحصر به فرد ارائه می دهند. می‌توان از آنها به عنوان آچار فرانسه تنیس نام برد کسی که می تواند تمامی ضربات کتاب های تنیس را به خوبی استفاده نماید. پرتاب های زیبا، ضربات زمینی عالی، والی های جنجال بر انگیز و ضربات مستقل لاب خصیصه بارز آنها است. هرچند به دلیل گستره وسیع ضرباتی که یاد گرفته اند، اغلب نمیتوانند یکی را به عنوان سلاح مبارزات خود داشته باشند. حتی با داشتن سلاحی در میان ضربات خود، گاهی می‌توان آنها را در اولین ضربه ها تحت فشار قرار داد.
بازیکنان مسلط بر زمین تنیس در مسابقات اِی تی پی و دبلیو تی اِی
| اِی تی پی | دبلیو تی اِی |
| راجر فدرر (سوییس) | پترا کویتوا (جمهوری چک) |
| جو ویلفرد تسونگا (فرانسه) | آگنیسکا رادوانسکا (لهستان) |
| جان ایسنر (امریکا) | فرانچسکا شیاون (ایتالیا) |
استراتژی کلیدی برای شکست بازیکنان مسلط بر زمین تنیس
- سلاح بازی خود را بشناسید و به آن تکیه کنید. فورهند بک هند و یا هرچیزی که سلاح شما در بازی به شمار می آید را بشناسید و بر استفاده از آن در بازی تمرکز داشته باشید. چنین بازیکنی اصولاً سخت می‌تواند شما را در استایل و ضربه ای که مهارتتان در آن نهفته است شکست دهد. دلیل استفاده نادال از ضربات فورهند در مقابل ضربات بک هند فدرر دقیقا همین موضوع میباشد.
- ضربات تاپ اسپین بلند را به صورت عمقی به زمین حریف بفرستید. این ضربات باعث می شود بازیکنی که در تمام زمین بازی فوق العاده ای دارد را در پشت خط بیس لاین قرنتینه کنید و استفاده از تنوع زیادی که آموخته اند در فاصله یک متری و از پشت خط بیس لاین برایشان به شدت سخت می شود.
تهاجمی بازی کنید و نکات مورد نظر خود را به حریف دیکته کنید. باید تا حد امکان تسلط خود را بر روی بازی زیاد کنید و نحوه بازی دلخواه خود را برای حریفتان دیکته کنید تا نتواند با قدرت بازی خود شما را گیج کند. این بازیکنان حتی زمانی که از استراتژی کانترپانچر استفاده می کنند نیز به شدت تهاجمی خواهند بود و این موضوع نیز به دلیل عدم علاقه آنها به کنترل شدن و علاقه آنها به کنترل کردن ریتم بازی است. برای اینکه بتوانید از این بازیکنان سبقت بگیرید، باید تهاجمی عمل کنید و حرکاتی را که دوست دارید از رقیب خود ببینید، برایش دیکته کنید.
