به بهانۀ آغاز سال جدید میلادی، در چندین یادداشت سریالی قصد داریم نگاهی به برترین تنیسورهای مرد جهان در یک دهۀ اخیر (۲۰۲۰-۲۰۱۰) داشته باشیم. در دومین قسمت، به بررسی دوران پرافتخار راجر فدرر در طول این ده سال میپردازیم.
نگاهی به عملکرد راجر فدرر در دهه اخیر
وقتی صحبت از تنیس مردان به زبان میآید، ناخودآگاه تمام اذهان به سوی اسطورۀ سوئیسی دنیای تنیس، راجر فدرر کشیده میشود. تنیس باز ۳۸ سالهای که به مدت ۲۳۷ هفته رکوردار صدرنشینی رنکینگ جهانی مردان بوده و پنج بار نیز سال را با جایگاه نخست دنیا به پایان رسانده است. فدرر نزدیک به دو دهه است که در سطح اول تنیس جهان خوش میدرخشد و ما در این یادداشت به نیمۀ دوم سالهای پرافتخار زندگی حرفهای او در طول سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰ میپردازیم. فدرر در حالی سال ۲۰۱۰ را شروع کرد که وی در ۲۸ سالگی خود به سر میبرد. وقتی نگاهی دقیقتر به تعداد صدرنشینیها و افتخارات فدرر در دو دهۀ اخیر میاندازیم، متوجۀ این نکتۀ مهم میشویم که او به مراتب در ده سال اول ورزش حرفهایش موفقتر بوده است. در ده سال دوم به بعد، فدرر تنها ۴۶ هفته را در صدر رنکنیگ جهانی مردان گذرانده و این خود دلایل زیادی همچون رقبای جدیتر و همچنین مصدومیتهای گاهوبیگاه او در میادین تنیس داشته است. استاد سوئیسی از سال ۲۰۱۰ به بعد موفق به ثبت ۴۲ عنوان قهرمانی (از مجموع ۱۰۳ قهرمانی) در رویدادهای مختلف تنیس مردان شد که مهمترین آنها شامل ۵ قهرمانی در گرند اسلمها (از مجموع ۲۰ قهرمانی) و ۱۲ قهرمانی در مسترزهای ۱۰۰۰ امتیازی (از مجموع ۲۸ قهرمانی) و ۲ تاجگذاری (از مجموع ۶ قهرمانی) در فینالهای پایان فصل مردان شده است.
شاید موضوع اصلی در عدم تکرار موفقیتهای دهۀ دوم زندگی حرفهای فدرر مصدومیتهایش و به خصوص بالاتر رفتن سن او خلاصه گردد. پس از باخت فدرر به نواک جوکوویچ در مرحلۀ نیمه نهایی مسابقات اوپن استرالیا در سال ۲۰۱۶، چندی بعد او دچار مصدومیت شدیدی از ناحیۀ زانو میشود. آسیبدیدگی که باعث پارگی مینسک زانوی او شده بود. در آن سال راجر تنها توانست در پنج تورنمنت دیگر شرکت نماید و فصل را با شکست مقابل میلوش رائونیک در گرند اسلم ویمبلدون به پایان رساند تا پس از این رقابتها به مداوای زانویِ آسیبدیدۀ خود بپردازد. در اواخر ژانویه سال ۲۰۱۷ و در جدیدترین رنکینگ ثبت شده از سوی سازمان ATP، راجر فدرر در بدترین ردۀ خود در طول یک دهۀ اخیر قرار گرفته بود. او در مکان هشتم ایستاده بود و این به هیچوجه نمیتوانست برای تنیسوری بزرگی همچون او و هوادارانش قابل قبول باشد. فدرر در حالی پا به مسابقات اوپن استرالیا میگذاشت که ۳۵ سالگی خود را پشت سر میگذاشت و تردیدهای بسیاری دربارۀ موفقیت دوبارۀ او وجود داشت. تنها یک بازیکن مسنتر از فدرر موفق به قهرمانی در گرند اسلمها شده بود؛ کِن روزِوال با ۳۷ سال سن. اما این آمار و تردیدها برای اسطورۀ سوئیسی دنیای تنیس مهم نبود، او از اینکه پس از مصدومیتی سخت، دوباره خودش را در میادین تنیس و حضور در یک گرند اسلم دیگر میدید، خوشحال و راضی بود.
فدرر نَه تنها توانست در اوپن استرالیا پیروز و فاتح این رقابتها گردد، بلکه در همان سال ۲۰۱۷ موفق به فتح ویمبلدون نیز گشت. او با قهرمانی در اوپن استرالیایِ ۲۰۱۸ نیز برای دومین سال متوالی به عنوان نخست در استرالیا دست یافت تا به رکورد فوقالعادۀ ۲۰ قهرمانی در گرند اسلمها برسد. یک ماه بعد و در ماه فوریه سال ۲۰۱۸ او به مرحلۀ نیمه نهایی مسابقات روتردام هلند راه یافت. پس از این اتفاق بود که راجر فدرر مجدداً و پس از پنج سال و ۱۰۶ روز موفق به پس گرفتن جایگاه نخستش در رنکینگ ATP شد. این بیشترین فاصلۀ ایجاد شده در طول تاریخ و از زمان پیدایش سیستم رنکینگ مردان در جایگاه اولی یک بازیکن تنیس بوده است. با رسیدن فدرر به چنین ردهای در آن زمان، استاد سوئیسی همچنین به مسنترین بازیکن تاریخ از سال ۱۹۷۳ (پیدایش سیستم رنکینگ تنیسورهای مرد) بدل گشت که توانسته به جایگاه شمارۀ یک جهان دست یابد.
فدرر خود در آن زمان دربارۀ رسیدنش به این جایگاه گفته بود:
فکر میکنم رسیدن به ردۀ شمارۀ یک، موفقیت نهایی هر بازیکنی در ورزش تنیس باشد. این جایگاه میتواند به معنای بیشترین کار ممکن من و یا هر کسی که در این رده قرار گرفته باشد. در ۳۶ سالگی، رسیدن به رنکِ نخست دنیا لذت دیگری دارد و این همانند یک رویا میماند. من نمیتوانم این لحظات را باور کنم.
دهۀ دوم زندگی حرفهای راجر فدرر شامل دهۀ تغییرات راکتهای تنیس او هم میشد. اندازۀ راکتهای تنیس این ورزشکار سوئیسی از ۹۰ به ۹۷ اینچِ مربع در سال ۲۰۱۴ تغییر یافته بود. این افزایش اندازۀ راکتهای تنیس در نهایت به سود خود فدرر تمام گشت و او میتوانست نوسانهای ضرباتش به توپ و در نهایت خطاهای احتمالیاش را کاهش دهد. راجر فدرر همچنین تغییراتی را نیز در سبک بازیاش در این دهه پدید آورده که همین امر باعث بهبود آمار او در مقابل تنیسوری همچون رافائل نادال شده بود. تا سال ۲۰۱۴ و مسابقات اوپن استرالیا، آمار تقابلهای رودروی نادال و فدرر به ۳۳ بازی رسیده بود که در مجموع نادال با حساب ۲۳ به ۱۰ از رقیب سوئیسیاش پیش بود. اما با همین تغییرات در سبک بازی و اندازۀ راکتها، باعث شد تا راجر فدرر شش از هفت بازی بعدی خود در مقابل ماتادور را پیروز از میدان مسابقه خارج شود. بدینترتیب تغییر شگرفی در آمار مابین این دو بازیکن مطرح دنیای تنیس در آن تاریخ روی داده بود. یکی از جذابترین این رویاروییها به بازی پایانی مسابقات اوپن استرالیا در سال ۲۰۱۷ برمیگشت که راجر فدرر در یک بازی تماشایی توانست با حساب ۳-۲ برابر نادال به پیروزی برسد. راجر فدرر در این دهه در مقابل تنیسوری چون اندی ماری نیز به خوبی کار کرده بود. فدرر در مقابل تنیسور بریتانیایی و مرد سابق شمارۀ یک جهان توانست به ۱۰ پیروزی در ۱۵ تقابل مابین آنها برسد.
فدرر در دهۀ دوم زندگیاش در مقابل نواک جوکوویچ هرچند رکورد ۱۴ پیروزی و ۲۱ شکست را پشت سر گذاشته، اما در مسابقات مهمی موفق به برتری برابر این تنیسور صرب شده است. او در دو فینال مسابقات پایان فصل مردان و همچنین مرحلۀ نیمه نهایی رقابتهای اوپن فرانسه (رولان گاروس) توانسته برابر جوکوویچ به پیروزی برسد. همچنین در مسابقات امسال پایان فصل فینالهای نیتو که در لندن برگزار گردید، فدرر با پیروزی مقابل جوکوویچ در مرحلۀ گروهی این بازیها، توانست دست این تنیسور را از رسیدن به دور نیمه نهایی و در نهایت به پایان رساندن سال به عنوان نفر نخست رنکینگ کوتاه نماید. در نهایت راجر فدرر در این دهه (۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰) موفق به کسب ۱۰۴ پیروزی مقابل ۱۰ نفر برتر رنکینگ از جمله ۱۴ پیروزی مقابل نواک جوکوویچ و ۹ پیروزی برابر رافائل نادال شده است. استاد سوئیسی در ۳۸ سالگی نیز هنوز هم چهرهای مطرح در دنیای تنیس به حساب میآید و پدیدآورندۀ لحظات جذابی برای علاقهمندان به این رشتۀ ورزشی است.