به نظر شما آمادگی ذهنی و ارتباط آن با موفقیت در بازی تنیس چیست؟ بارها دیدهاید که یک تیم و یا یک بازیکن علیرغم سطح و کیفیت بسیار بالایی که نسبت به حریفان خود دارد، بازی را واگذار میکند؛ این موضوعی است که دقیقا به قدرت ذهن بازمیگردد که در این مطلب تنیس فارسی به آن میپردازیم.
بیشتر بخوانید : دانستنی | همه چیز در مورد توپ تنیس و انواع آن
آیا امروز موفق میشوم؟ اگر ببازم چه میشود؟ امکان دارد که بدشانس باشم و ببازم؟ استرس دارم که بازی را واگذار کنم ! اگر حریف از من قوی تر باشد چه کار کنم؟ اگر در سطح حرفهای و رقابتی تنیس بازی میکنید، شاید این جملات برای شما آشنا باشد و یا آن را در دیگر تنیسبازهای حرفهای دیده و یا شنیدهاید. قسمت بیشتر صحبتها و حسهای گفته شده مربوط به «ذهن» ورزشکاران است که در برخی مواقع آنها را دچار مشکل میکند.
بدون شک تکنیک هایی که ورزشکاران آموزش میبینند، موفقیت آنها رقم میزند در صورتی که در جهت درست پیش برود. بدون شک داشتن آمادگی، شرط اصلی کسب نتیجه در تمرین و مخصوصا مسابقات است. آمادگی تکنیکی و آمادگی جسمانی، بهعنوان دو ضلع مهم از مثلث آمادگی در ورزش، همواره دغدغه اصلی مربیان و ورزشکاران بوده و تمامی امکانات جهت ارتقای این امور بهکاربرده میشود تا بهترین بهره و نتیجه از آن گرفته شود. اما امروزه اهمیت ضلع سوم، یعنی آمادگی ذهنی بر همه مشخص شده و مورد توجه است. داشتن هدف، تعهد، اعتماد به نفس، تمرکز، مدیریت استرس و اضطراب، امری مهم در ورزشهای رقابتی محسوب میشود.
قوانین امتیازدهی در مسابقه تنیس
بدون شک مسائلی که بر روح و ذهن آدم اثر میگذارند، بسیار مهم و تعیین کننده است و در وهله اول باید جدی گرفته شود تا به نهایت خود برسد. نقش عوامل ذهنی و روانی بهصورت بدیهی به اثبات رسیده و کمتر مربی و ورزشکاری است که تأثیر عوامل ذهنی در یادگیری و مخصوصا اجرای آن در مسابقات را درک نکرده باشد. ثانیهها، دقایق، روزها، ماهها و سالها زمان، هزینه، انرژی، فکر و … جهت کسب نتیجه مطلوب صرف میشود، اما فقط طی مدت زمان کوتاهی در میدان رقابت وقت است تا تمامی آنها به بار نشیند. میتوان گفت که در بین ۱۰ نفر اول المپیک و مسابقات جهانی از لحاظ فنی و آمادگی بدنی، تفاوت قابلملاحظهای وجود ندارد و امری که میتواند برتری ورزشکاران نسبت به هم را مشخص کند، ذهن آنها است. امروزه، رقابت در میدانهای ورزشی جهان بین دو جسم برتر نیست بلکه بین ۲ ذهن برتر و ۲ فکر برتر است.
در تنیس فارسی بخوانید: آموزش تاکتیک بازیهای دو نفره تنیس
همان طور که گفته شد مسائل ذهنی نقش بسیار زیادی در موفقیت یک ورزشکار دارند و همانند سایر چیزهایی که در ورزش اهمیت دارد باید در دستور کار اولیه قرار گرفته شود. میتوان نتیجه گرفت که وجود روانشناس ورزشی و مربی مهارتهای ذهنی در کنار دیگر مربیان (مربیان فنی، آموزشی و تمریندهندگان، مربیان بدنساز، مشاورین تغذیه ورزش، پزشکان ورزشی، فیزیوتراپیستهای ورزشی، ماساژورها و …)، جهت تکمیل حلقه پشتیبانی ورزشکاران امری ضروری به نظر میرسد.
افراد زیادی نیز در دنیای تنیس هستند که همواره بر این مسائل تاکید و همچنین نظارت میکنند تا آنها به عنوان یک اصل جدی گرفته شود و در کلاسهای مبتدیان جزو دستور کار قرار گیرد. به عنوان مثال مارتین پری، روانشناس سابق راجر فدرر، قهرمان افسانهای تنیس جهان و همچنین سلطان گلف جهان تایگر وودز، رمز موفقیت ورزشکاران حرفهای در کنار تمرینها را نقش استفاده از مهارتهای ذهنی در افزایش اعتمادبهنفس، انگیزه، تعهد، تمرکز آنان میداند. الکسیس کستوری، روانشناس ورزشی اسبق ایوان لندل، نفر اول اسبق تنیس جهان و همچنین اندی ماری نیز رمز موفقیت ورزشکاران حرفهای را شخصیت، استفاده از مهارتهای آرامسازی مسابقهای و تمرکز آنان میداند. روبرتو فورزونی، روانشناس ورزشی اندی ماری، راز موفقیت ذهنی در مسابقهها را واکنش (به معنای چگونگی کنار آمدن با مشکلات و موقعیتهای سخت) و روشهای مرور ذهنی قبل از رویارویی با حریفان میداند.
- هر آنچه که در خصوص راکتهای تنیس باید بدانید ( قسمت اول )
- هر آنچه که در خصوص راکتهای تنیس باید بدانید ( قسمت دوم)
کلاسهای روانشناسی مخصوص ورزشکاران
کلاسهای روانشناسی مخصوص ورزشکاران میتواند بسیار مهم باشد چرا که اهمیت دادن به این مسائل باعث میشود تا ورزشکاران نیز به اندازه کافی آنها را جدی بگیرند. آمادگی ذهنی در کنار آمادگی جسمانی (بدنسازی) و آمادگی تکنیکی و تاکتیکی جهت ارتقا و بهبود عملکرد در راستای کسب نتیجه مطلوب نیاز است. روانشناسی ورزش و عملکرد، ویژه ورزشکاران سطوح حرفهای با توجه به اهمیت سلامت و آمادگی ذهنی، جهت انجام گیری هرچه بهتر تکنیکها و تاکتیکها در تمرین و بالاخص مسابقهها میباشد.
با مقالات آموزشی تنیس فارسی همراه باشید: ترفندهای آموزشی سرویس زدن در تنیس
همان طور که میدانید تمرینات و مسابقات در سطوح حرفهای نیز فشارهای خاص خود را دارا است که در دیگر مسائل شاید وجود نداشته باشد. به همین خاطر همه باید همکاری لازم را داشته باشند؛ (مسئولین، مربیان، خانواده، دوستان، مطبوعات و …) بهویژه در ورزشکاران نوجوانان و جوان سطوح حرفهای، تمهیداتی نظیر: تشکیل پرونده آمادگی ذهنی ورزشکاران حرفهای، ارزیابی و تحلیل روانشناختی تمرین و مسابقهها، ملاحظات روانشناختی قبل، حین و پس از مسابقهها، در قالب مشاوره و آموزش مهارتهای ذهنی ورزشی (هدف چینی، افزایش اعتمادبهنفس، تمرکز و بازیافت تمرکز، کنترل افکار و هیجان، مدیریت اضطراب، راهبردهای تصمیم گیری و …)، در این حیطه ارائه میشود و پس از آن، ورزشکار میتواند مهارتهای ذهنی فراگرفته شده را همانند مهارتهای فنی خود با برنامه مشخص در طول روز های معین در هفته، تمرین نماید. اقدامات فوق توسط روانشناس ورزشی و با همکاری کادر مربیگری و آمادگی و نیز خانواده ورزشکاران، بهصورت جلسههای مشاوره انفرادی و گروهی انجام میشود.
انتخاب بهترین مربی تنیس برای کودکان
مسائل روان شناسی مربوط به خانواده ورزشکاران
حمایتهای اجتماعی و خانوادگی یکی از مهمترین مسائلی است که میتواند برای حمایت از یک ورزشکار صورت گیرد تا همه چیز در کنار هم به نتیجه مطلوب برسد. خانواده، بهعنوان اولین هسته حمایتی در کنار ورزشکاران میتواند هم بهطور مثبت و هم منفی اثرگذار باشد. ازآنجاکه هزینههای زیادی توسط خانواده تقبل میشود و در این خصوص زمان زیادی نیز صرف میگردد، بنابراین کسب نتیجه در اولویت آنها قرار میگیرد (که حق طبیعی آنها است). در بیشتر مواقع این نتیجهگرایی خانواده، بهعنوان عامل مضاعف در کنار دیگر عوامل تنشزا میتواند موجب افت عملکرد ورزشکار شود، بنابراین آنچه در تمرین انجامگرفته، در مسابقه بهخوبی به نمایش گذاشته نمیشود. این امر در میان خانواده ورزشکارانی که خود نیز در رشته مذکور در سطوح مختلف (حرفهای و غیرحرفهای) فعال هستند، بیشتر به چشم میخورد. نکته به اینجا ختم نمیشود، بلکه اطلاعات کافی خانواده در این زمینه، میتواند حتی موجب اختلاف میان خانواده و مربی شود. روانشناسی ورزشی با آموزش صحیح خانواده ورزشکاران در خصوص برقراری ارتباط مناسب با ورزشکار و نیز کادر ورزشی حمایتی وی (مربیان فنی، مربی بدنسازی، آنالیزورها، مشاور تغذیه و … )، از طریق مهارتهای انجام رفتار خارج از تمرین و مسابقه، هدفگذاری مناسب ورزشی و تصمیمگیری درست و بهموقع، نحوه رفتار و گفتار با ورزشکاران، قبل، حین و پس از مسابقه به حمایت و کمک هر سه ضلع (خانواده، مربی، ورزشکار) میپردازد.
مسائل روان شناسی مربوط به کودکان و مبتدیان
همه بزرگانی که در ورزشی همانند تنیس حضور دارند همواره تاکید دارند که مسائل روحی و ذهنی باید از همان ابتدا به کودکان و یا مبتدیان آموزش داده شود که در غالب همین محیط، آنها بتوانند به موفقیت برسند. ورزش پایه بهعنوان یکی از مهمترین بخشهای موردتوجه علم ورزش است. بهطور غالب قهرمانان امروز هر رشته ورزشی در سطوح پایه، استعدادیابی شده و از لحاظ آموزش و تمرین موردحمایت قرارگرفتهاند. بهتر است بدانیم بهترین زمان فراگیری مهارتهای ذهنی در کنار مهارتهای تخصصی همان دوران کودکی و در کنار شکلگیری شخصیت آنان میباشد. برای داشتن یک زندگی حرفهای ورزشی در بزرگسالی، نیاز به آموزش آن از زمان کودکی است، تا بتوان زندگی حرفهای را به عادت تبدیل کرد. روانشناسی ورزشی با آموزش مهارتهای پایهای زندگی (مهارتهای ارتباطی، مهارتهای تصمیمگیری، مهارتهای افزایش اعتمادبهنفس، مسئولیتپذیری و اجتماعی شدن و …)، کودکان را در راستای مسیر ورزش حرفهای حمایت میکند. از دیگر موارد مورد توجه در این حیطه میتوان به ارزیابی و تعیین شیوه یادگیری کودکان جهت کمک به مربیان در راستای افزایش کیفیت آموزش مهارتهای تنیس، انجام استعدادیابی روانشناختی ویژه تنیس، آموزش و انجام تمرینهای تمرکز و بازیافت تمرکز، افزایش تعهد و استمرار انجام تمرینهای ورزشی و الگوسازی مناسب اشاره کرد. در مجموع کلام در هر مسئله ای از جمله ورزش تنیس باید مسائل مربوط به روان شناسی در دستور کار قرار گیرد تا برای انجام کار مربوطه با اعتماد به نفس کافی به آن پا بگذارید.