سیستم امتیاز دهی در بازی تنیس

ساختار تنیس مشخصا به شکلی طراحی شده است که در هر گیم، ست و یا کل بازی حتما یکی از بازیکنان را بتوان به عنوان برنده بازی اعلام کرد.

در مقایسه با سایر ورزش ها، به لحاظ قوانین امتیازدهی در تنیس مسابقات تنیس هرگز به نتیجه مساوی نخواهد رسید رقابت های تنیس تا زمانی که یکی از تیم ها یا بازیکنان به عنوان برنده اعلام شود، ادامه پیدا میکنند.

حتی برخی از تماشاگرانی که با این ورزش آشنا نیستند هر کدام به نوعی مجذوب ذات رقابتی این ورزش می‌شوند.

بدون شک تنیس بازی بسیار جالبی برای تماشاگران است اما بسیاری از آنها به دلیل عدم دانش کافی از روش امتیازدهی تنیس در برخی مواقع احساس می‌کنند که به طور کل از ورطه مسابقه جدا مانده اند.

راه حل

راه حل این است که درباره روش امتیازدهی و قوانینی که از طرف انجمن جهانی تنیس وضع شده و در سراسر جهان در حال اجراست، اطلاعاتی به دست آورید.

قوانین تنیس، قوانینی ساده هستند و یادگیری آنها نیز کار مشکلی نیست.

گیم، ست و مسابقه اصطلاحاتی ست که عموما از زبان تنیسور ها و مقامات این بازی برای بیان پایان یک مرحله از بازی میشنوید.

این عنوان ها در واقع پایان امتیازدهی در تنیس به حساب می آید و چنانچه در پایان مسابقه ای باشیم این اعلان روند شمارش امتیاز را به کل قطع میکند و مسابقه پایان میابد.

بررسی جزئیات مربوط به مفاهیم گیم، ست و مسابقه، درک روند امتیازها در تنیس را آسان تر میکند. در ادامه تمام جزئیات این سیستم را با هم مرور میکنیم.

سرآغاز

بازیکنان رقابت طلب تنیس همواره در تلاشند تا به راند بعدی رقابت یک مسابقه برسند و هدف نهایی آنها بازی در فینال مسابقات بزرگ تنیس است.

برای دسترسی به این هدف تنیسور باید مراحل زیر را پشت سر بگذارد:

حداقل 4 امتیاز برای بردن هر گیم به دست آورد.
حداقل امتیاز 6 گیم را برای بردن یک ست از آن خود کند.
برای بردن مسابقه بیشتر از 2 ست (یا در برخی موارد 3 ست) را برده باشد.
قبل از شروع بازی رقابت کنندگان باید در باره برخی مسایل مانند اولین تیم یا شخصی که سرو را میزند و یا سمتی از زمین که میخواهند در آن بازی را شروع کنند، تصمیم گیری نمایند. برای مشخص کردن این مسایل از شیر خط یا چرخاندن راکت کمک میگیرند.

برنده میتواند انتخاب کند که سرو اول را بزند و یا در کدام سمت از زمین بازی را شروع کند و کسی که بازنده شده تابع تصمیم دیگری خواهد بود.

سیستم بازی تنیس

امتیازدهی در تنیس: گیم

بازی با ضربه سرو آغاز میشود و کسی که اولین سرو را میزند تا پایان گیم به عنوان سرور باقی می ماند. برای پیروزی، تنیسورها باید به امتیازهایی برسند و برنده گیم باید حداقل چهار امتیاز کسب کرده باشد.

امتیازها ابتدای هر گیم با اصطلاحات و شیوه منحصر به فرد ورزش تنیس بیان خواهد شد. در اعلام امتیازهای ابتدای گیم، اول امتیاز سرور و سپس امتیاز رقیب او بیان می گردد.

امتیاز صفر تحت عنوان لاو (Love) بیان می شود.
کسب 1 امتیاز = 15 امتیاز گیم
کسب 2 امتیاز = 30 امتیاز گیم
کسب 3 امتیاز = 40 امتیاز گیم
کسب 4 امتیاز = پایان بازی (اختلاف 2 امتیاز نسبت به حریف)
برنده بازی تنیس باید با اختلاف 2 امتیاز نسبت به حریف خود جلوتر باشد. به عبارت دیگر اگر امتیاز گیم 40 در برابر صفر باشد و سرور امتیاز بعدی را بگیرد، برنده است.

در نتیجه اگر سرور امتیاز بعدی را کسب نکند، امتیاز ها 40 در مقابل 15 میشود و بازی ادامه پیدا خواهد کرد.

هنگامی که امتیاز بازی برابر 40-40 شود، بازی دوس (Deuce) یا مساوی اعلام میشود. فراموش نکنید که برای پیروزی در یک رقابت برنده باید از حریف خود 2 امتیاز جلوتر باشد.

در این موقعیت بازیکنان برای پیروزی باید 2 امتیاز پشت سرهم را از آن خود کنند. در غیر این صورت بازی دوباره به موقعیت دوس باز میگردد.

اولین بازیکنی که پس از موقعیت دوس امتیازی را کسب کند و در واقع با یک امتیاز از حریف خود جلو باشد، امتیاز مزیت یا ادونتیج (Advantage ) را کسب کرده است که آن را به اختصار اَد (AD) نیز میگویند. به خاط داشته باشید که هنگام بیان امتیازها، امتیاز سرور اول گفته میشود.

اگر سرور اولین امتیاز را بعد از موقعیت دوس کسب کند، قبل از آنکه سرور ضربه سرو را بزند، امتیازها را به شکل ادونتیج این (Advantage In ) یا اَد این (Ad In) بیان میکند.

اگر گیرنده توپ (بازیکن مقابل سرور) کسی باشد که اولین امتیاز بعد از موقعیت دوس را کسب میکند، امتیازها را به شکل ادونتیج اَوت (Advantage out ) یا اَد اَوت (Ad out) بیان میکند.

امتیاز گیم به موقعیتی اطلاق میشود که یکی از بازیکنان (سرور یا گیرنده) با اختلاف 1 تا 3 امتیاز از دیگری جلو بوده و تنها به یک امتیاز برای بردن گیم نیاز داشته باشد.

به عنوان مثال امتیازات زیر را با هم مرور میکنیم… (در تمامی موارد امتیاز سرور سمت چپ و امتیاز گیرنده سمت راست آمده است.)

40-30 (گیرنده – سرور)، گیرنده تنها به یک امتیاز برای بردن نیاز دارد. در این موقعیت بازیکن امتیاز گیم را باید کسب کند. در واقع تنیسور فقط یک شانس برای بردن مسابقه دارد.
40-15، در این شرایط سرور تنها 1 امتیاز برای بردن گیم نیاز دارد در حالی که از حریف خود 2 امتیاز جلوتر است. در این شرایط سرور 2 شانس برای بردن گیم دارد، یعنی حتی اگر دست بعدی را نبرد اما در دست پس از آن پیروز شود گیم را برده است.
40-0 یا 40-لاو، و گیرنده به یک امتیاز برای برد نیاز دارد. این موقعیت به این معناست که سرور به 3 امتیاز پشت سرهم نیاز دارد تا بتواند شانسی برای بردن داشته باشد.
این سیستم امتیاز دهی در ست و امتیاز دهی کل بازی نیز میتواند مورد استفاده باشد که در آن موارد به جای امتیاز گیم از امتیاز ست و امتیاز مسابقه استفاده خواهد شد.

اصطلاح امتیاز بریک (break point) در زمانی به کار می رود که گیرنده توپ با 1 الی 3 امتیاز از حریف خود جلوتر است و تنها به یک امتیاز برای بردن نیاز دارد. در این حالت او باید سرویس سرور را به اصطلاح بشکند یا بریک کند (توپی را که سرور زده است در زمین خود سرور به زمین بنشاند) و امتیاز کسب کند. به عنوان مثال:

امتیاز ها 40-30 (40 امتیاز گیرنده) و گیرنده تنها به 1 امتیاز برای بردن نیاز داشته باشد، گیرنده یک امتیاز بریک دارد و تنها یک شانس برای بردن گیم خواهد داشت.
40-15، گیرنده تنها یک امتیاز تا پیروزی فاصله دارد. در این موقعیت اصطلاحاً میگویند گیرنده امتیاز دابل بریک را دارد. یعنی دو شانس پشت سرهم برای کسب امتیاز خواهد داشت واگر اولین شانس خود را از دست بدهد با پیروزی در دست بعدی و بریک کردن ضربه سرور بازی را خواهد برد.
40-صفر، گیرنده تنها به 1 امتیاز برای برد نیاز دارد. در این موقعیت اصطلاحاً میگویند: گیرنده امتیاز تریپل بریک را دارد. این اصطلاح به معنای آن است که گیرنده برای بردن گیم سه شانس پشت سرهم خواهد داشت و چنانچه در دو دست بعدی موفق نباشد اما دست سوم را با موفقیت تمام کند باز هم گیم را خواهد برد.

امتیازدهی در تنیس: ست

در سیستم امتیازدهی تنیس، نتیجه یک ست در تنیس زمانی معلوم میشود که یکی از دو طرف مسابقه حداقل 6 گیم را با حداقل اختلاف 2 امتیاز برده باشد. امتیاز هایی نظیر 4-6، 3-6، 2-6، 1-6 یا صفر-6 میتواند نتیجه پایان یک ست باشد.

همانطور که متوجه شدید امتیاز 5-6 در امتیازهای قابل قبول وجود نداشت. چرا؟

احتمالاً دلیل این موضوع را تا به الان متوجه شده اید اما اجازه دهید درباره آن اندکی صحبت کنیم.

به خاطر داشته باشید که برنده ست باید با اختلاف حداقل 2 یا بیشتر از رقیب خود جلو باشد. بنابراین اگر امتیاز دو طرف 5-6 باشد، بازی ادامه پیدا میکند تا زمانی که یکی از دو طرف با اختلاف 2 امتیاز از دیگری جلو بیافتد. (در این حالت امتیازهایی نظیر 7-5 یا 8-6 میتواند اتمام ست را ضمانت کند.)

به همین دلیل یک ست میتواند تا چندین ساعت ادامه پیدا کند.

در صورتی که زمان یک ست بیش از حد طولانی شود، بر اساس تصمیم داوران میتواند یک ست تحت عنوان ست پرو (Pro Set) برگزار گردد، این ست که به عنوان ست 8 گیم نیز شناخته میشود در 8 گیم بازی خواهد شد و برنده باید حداقل با اختلاف 2 امتیاز از رقیب خود جلو باشد.

در گیم های فرد زمین بازی دو حریف با یکدیگر عوض میشود. به بیانی دیگر، زمانی که جمع امتیازات حاصل در گیم های تنیس عددی فرد را نشان دهد زمین دو رقیب با یکدیگر عوض خواهد شد. به عنوان مثال زمانی که امتیازات یک گیم، 4-5 باشد زمین عوض خواهد شد، دو امتیاز بدست آمده یعنی 4 و 5 را با هم جمع کنید، حاصل آن یعنی عدد 9 یک عدد فرد است پس همانطور که در بالا به آن اشاره شد در چنین زمانی جای دو رقیب در زمین بازی عوض میشود.

امتیازدهی در تنیس: مسابقه

ساختار پیروزی در تنیس عمداً بر پایه تعداد ست های فرد پایه ریزی شده تا بازی حتما در نهایت برنده ای داشته باشد و در هیچ شرایطی مساوی تمام نشود.

در بهترین شرایط 2 ست از 3 ست برای معلوم شدن برنده مسابقه بازی خواهد شد که در حالات کلی، نتیجه بازی صفر – 2 یا 1-2 خواهد بود.

در مسابقات گرند اسلم (مسابقات آزاد امریکا، استرالیا، فرانسه و ویمبلدون) آقایان بهترین حالت، بازی 3 ست از 5 ست میباشد. نتایج احتمالی این مسابقات صفر -3، 1-3 یا 2-3 خواهد بود.

جمع بندی  

بازیکنی که بیشترین تعداد ست ها را در یک مسابقه برنده شود به عنوان برنده مسابقه اعلام خواهد شد.

مسابقات هیجان انگیز تنیس در بیشتر کانال های تلویزیونی من جمله کانال های بیشماری که در زمینه تنیس فعالیت دارند و در سراسر دنیا پخش میشود.

تماشای ریزبینانه مبارزه هر بازیکن در گیم، ست و در کل مسابقه بسیار لذت بخش است. اما تماشای مسابقه یک مساله است و فهمیدن آن موضوعی دیگر است.

مسایلی که در مورد سیستم امتیازدهی تنیس با هم مرور کردیم کلیدی ست برای بالابردن تجربیات و لذت تماشای بازی و مسابقات تنیس.