به بهانۀ آغاز سال جدید میلادی، در چندین یادداشت سریالی قصد داریم نگاهی به برترین تنیسورهای مرد جهان در یک دهۀ اخیر (۲۰۲۰-۲۰۱۰) داشته باشیم. در سومین قسمت، به بررسی دوران پرافتخار اندی ماری در طول این ده سال میپردازیم.
نگاهی به عملکرد اندی ماری در دهه اخیر
با پا گذاشتن به سالهای ۲۰۱۰ به بعد، جزیره نشینانِ بریتانیا پس از مدتها میتوانستند به داشتن یک بازیکن بزرگ در میادین تنیس افتخار کنند. تنیسوری جوان، متولد شهر گلاسکویِ اسکاتلند که چشمها را به خود خیره ساخته بود. اما با ورود به دهۀ جدید این سوال پیش میآمد که اندی ماری چه زمانی میتواند فاتح یک گرند اسلم شود؟ از سال ۲۰۰۸ به بعد و به مدت چهار سال، اندی به عنوان یک بازندۀ بزرگ در گرند اسلمها شناخته میشد. او در مسابقات یو اس اوپنِ ۲۰۰۸ با شکست مقابل راجر فدرر به مقام نایب قهرمانی این رقابتها بسنده کرد. در تورنمنت اوپن استرالیا و در دو سال پیاپی ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ باز هم در دیدار پایانی این مسابقات مقابل فدرر و جوکوویچ متحمل شکست شد و در ۲۰۱۲ و دیدار فینال ویمبلدون هم مجدداً مغلوب راجر فدرر شد تا حسرت قهرمانی در چنین رویداد بزرگی بر دل او و بریتانیاییها بماند. اندی ماری با حضور در چهار فینال گرند اسلمها و نایب قهرمانی در این رقابتها، تنها توانسته بود به رکورد ایوان لندل در این زمینه برسد و به نوعی این مسابقات بزرگ برای او طلسم شده بودند. اما همین ایوان لندل در نقش یک مربی و در طول دو سال (۲۰۱۲ تا ۲۰۱۴) به اندی کمک کرد تا به بزرگترین عناوین خود در ورزش تنیس دست یابد. اندی ماری به کمک لندل در سبک و سیاق تنیس خود تغییراتی را به وجود آورد تا از آن پس دوران پرشکوه تنیس باز بریتانیایی رنگ و جلای دیگری به خود گیرد.
اندی ماری با تکیه به تاکتیک جدید خود که مبتنی بر بازگشتهای سریع بود، توانست دست نواک جوکوویچ و راجر فدرر را از رسیدن به مدال طلای مسابقات المپیک ۲۰۱۲ لندن، کوتاه نماید. در همان سال و در فلاشینگ مدوز شهر نیویورک او در دیدار پایانی رقابتهای یو اس اوپن برابر نواک جوکوویچ قرار گرفت و توانست در یک بازی تماشایی و دراماتیک که چهار ساعت و ۵۴ دقیقه نیز به طول انجامید، با حساب ۳-۲ به پیروزی برسد. اندی ماری در آن دیدار خاطرهساز موفق شد با نتایج ۷-۶ (۱۲-۱۰)، ۷-۵، ۲-۶، ۳-۶ و ۶-۲ مقابل جوکوویچ صربستانی که آن سالها در اوج موفقیت قرار داشت به برتری برسد تا به اولین عنواناش در گرند اسلمها دست یابد. در این دیدار، اندی ماری توانست رکورد طولانیترین دیدار مسابقات یو اس اوپن که تا آن زمان در اختیار ایوان لندل و ماتس ویلاندر بود را بهبود بخشد. این پیروزی بزرگ و فتح یو اس اوپن نَه تنها باعث شد تا اندی ماری، اولین مرد بریتانیایی پس از زمان فِرد پری (سال ۱۹۳۶ و فتح ویمبلدون) لقب بگیرد که فاتح یک گرند اسلم شده است، بلکه سبب شد تا او جایی در بین بزرگان حال حاضر دنیای تنیس نیز پیدا نماید. حال علاقهمندان به تنیس به جای لقب بیگ تری، صحبت از بیگ فور به میان میآوردند تا اندی ماری هم در کنار راجر فدرر، رافائل نادال و نواک جوکوویچ قرار گیرد.
موفقیتهای چشمگیر پسر اسکاتلندی در سال ۲۰۱۳ نیز ادامه یافت و او یکبار دیگر موفق به شکست نواک جوکوویچ و اینبار در فینال مسابقات ویمبلدون شده بود. فتح ویمبلدون برای انگلیسیها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بود، چرا که آنها تا ۷۷ سال قبل از این تاریخ موفق به بالا بردن جام در کلوپ لندن (محل برگزاری مسابقات ویمبلدون) نشده بودند. ماری در سال ۲۰۱۶ نیز افتخارات مهمتر و بیشتری را به نام خود رقم زد. در ابتدای آن سال و در ماه ژانویه او در مسابقات اوپن استرالیا با شکست مقابل نواک جوکوویچ به مقام نایب قهرمانی دست یافت. چند ماه بعد او به اولین فینالش در رولان گاروس راه یافت که در آنجا مغلوب پادشاه این رقابتها یعنی رافائل نادال اسپانیایی شد.
اما بازهم ویمبلدون و شهر لندن، تداعیکنندۀ خاطرات شیرینی برای اندی شد. او در سومین فینال متوالی فصل خود در گرند اسلمها حضور یافت و با برتری مقابل میلوش رائونیکِ کانادایی موفق به قهرمانی در این مسابقات شد. تاجگذاری او در رقابتهای المپیک ریویِ برزیل و قهرمانی دوبارۀ او در بزرگترین آوردگاه ورزشی جهان، از دیگر افتخاراتِ تنیس باز بریتانیایی در سال ۲۰۱۶ بود. او با برتری ۳-۰ مقابل خوان مارتین دل پوترویِ آرژانتینی توانست دومین مدال طلای پیاپی خود در المپیکها را به دست آورد تا از معدود تنیسورهای مردی لقب گیرد که چنین دستاورد بزرگی را کسب نموده است.
حُسن ختام شیرین او در سال ۲۰۱۶، قهرمانی در مسابقات پایان فصل فینالهای لندن بود که او با پیروزی مقابل نواک جوکوویچ در استادیوم سرپوشیدۀ O۲ لندن و مقابل چشم هزاران بریتانیایی به دست آورد. بردها و مقامهایی ارزشمند که باعث شد تا اندی سال را با رتبۀ شماره یکی دنیا به پایان برساند. اما رسیدن به این همه دستاورد و افتخار، کام او و هوادارانش را با یک مصدومیت شدید در قسمت ران پای راست او در سال ۲۰۱۷ تلخ نمود. این مصدومیت همچنان ادامه داشت و اندی نتوانست از ژوئن ۲۰۱۷ به بعد توفیق چندانی در رویدادهای تنیس به دست آورد. پس از برگزاری اولین گرند اسلم فصل در سال ۲۰۱۹، اندی ماری مسابقات اوپن استرالیا را با چشمانی اشکبار نیمه کاره رها کرد و در کنفرانس خبریاش، صحبت از این به میان آورد که شاید دیگر قادر به بازی تنیس نباشد. او پس از مسابقۀ نیمه تمام خود برابر روبرتو باوتیستا آگوت اسپانیایی گفته بود:
حدود ۲۰ ماه است که به علت مصدومیتم، دردهای زیادی را تحمل میکنم. به تیم خود گفتهام که دیگر قادر به انجام هیچ مسابقهای نیستم و نمیتوانم این شرایط را تحمل کنم. به نظرم با این وضعیت به پایان راهم در ورزش تنیس نزدیک شدهام. اگر امروز، آخرین روز تنیس حرفهایم باشد، پس دوران من هم در این ورزش به پایان رسیده است.
دو هفته پس از ترک ملبورن، ماری در لندن تحت عمل جراحی قرار گرفت. عملی که بسیار موفقیتآمیز بود و پنج ماه پس از آن، ما بار دیگر شاهد حضور اندی ماری در میادین تنیس بودیم. او در اولین تورنمنت خود و در مسابقات دوبل در کنار فیلیسانو لوپز اسپانیایی موفق به فتح تورنمنت جام ملکه شد. چند ماه پس از آن، ماری در اولین دیدار انفرادیاش در مسابقات مسترز سینسیناتی حضور یافت و در ادامه در رقابتهای چلنجر مایورکا به اولین برد تکنفرۀ خود پس از دوران مصدومیتاش رسید. او در رویدادهای آسیایی نیز خوش درخشید و در تورنمنت اوپن پکن موفق به صعود به مرحلۀ یک چهارم پایانی این مسابقات شد. در نهایت ماری در تورنمنت آنتورپ (اوپن اروپا) و در بازی پایانی این مسابقات با پیروزی ۲-۱ مقابل استن واورینکا، موفق به نخستین قهرمانیاش در بخش انفرادی پس از نزدیک به دو سال شد. مردمان بریتانیا بیش از حد کمالگرا هستند. آنها امید زیادی دارند که سال ۲۰۲۰ شروعی دوباره بر موفقیتهای گذشتۀ تنیسور محبوبشان در رویدادهای مختلف این رشتۀ ورزشی باشد.